«Σύγχρονες Μορφές Μετανάστευσης-Ιστορικό Πλαίσιο και Αίτια» 7/10/2019
Πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η παρουσίαση της 1ης Θ.Ε. «Σύγχρονες Μορφές Μετανάστευσης-Ιστορικό Πλαίσιο και Αίτια», στο πλαίσιο του Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου «Η Ευρωπαϊκή Διαχείριση του Μεταναστευτικού στην Ανατολική Μεσόγειο: Η Ε.Ε., η Ελλάδα και η Τουρκία». Συντονιστής του πρώτου σεμιναρίου ήταν ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet. Ως εισηγητές συμμετείχαν η κ. Αλεξάνδρα Τραγάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, ο κ. Άγγελος, Τραμουντάνης, Ερευνητής στο ΕΚΚΕ, ο κ. Κώστας Βλαχόπουλος, Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ και η κ. Ερασμία Ρουμανά, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
Η θεματική ενότητα εκκίνησε με την παρουσίαση της κ. Τραγάκη, η οποία προσέγγισε τη δημογραφική πτυχή του φαινομένου. Εκκινώντας από τη σημασία του μεταναστευτικού ζητήματος ως ρυθμιστικού παράγοντα στη δημογραφική σύνθεση του Ευρωπαϊκού πληθυσμού, ανέλυσε λεπτομερώς τις έννοιες της μετανάστευσης και ιδίως του μετανάστη, που είναι δυσχερεστερα κατανοητή λόγω της περιπτωσιολογίας που εμφανίζει. Μέσα από διάφορες θεωρίες που έχουν κατά καιρούς υποστηριχθεί, κατέδειξε τον σύνθετο χαρακτήρα των αιτίων που ωθούν στη μετανάστευση, ενώ η σχετική ανάλυση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση βασικών δημογραφικών στοιχείων, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που διαθέτει ο ΟΗΕ για τις χώρες προέλευσης και εγκατάστασης μεταναστών, το ηλικιακό προφίλ τους καθως και τους βασικούς διαδρόμους των μεταναστευτικών ροών.
Στη συνέχεια, ο κ. Τραμουντάνης επικεντρώθηκε στην ιστορική εξέλιξη του μεταναστευτικού ζητήματος, ήδη από την εμφάνιση της δουλείας, ως ενός πρώτου τρόπου αναγκαστικής μετακίνησης πληθυσμών, καταλήγοντας στη σύγχρονη εποχή, με την έξαρση των προσφυγικών ρευμάτων. Ο ομιλητής κατάφερε να παρουσιάσει το πολιτικο-οικονομικό πλαίσιο καθώς και τα διαφορετικά κίνητρα που ευνόησαν τη μετανάστευση, ανάλογα με την ειδικότερη ιστορική περίοδο στην οποία βρισκόμαστε.
Τον λόγο έλαβε κατόπιν ο κ. Βλαχόπουλος, ερευνητής που καταπιάστηκε με την παρουσίαση της μετανάστευσης στην Ελλάδα, ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Παραδίδοντας ειδικότερα στατιστικά στοιχεία αναφορικά με τους αριθμούς νόμιμων και παράτυπων μεταναστών ανά περίοδο, τις χώρες καταγωγής τους καθώς και τον τρόπο εισόδου τους στη χώρα, έδωσε έμφαση στο πρόσφατο παρελθόν, από το 1990 και εξής, με ιδιαίτερη έμφαση στο 2015, έτος ορόσημο για την Ελλάδα, καθώς τότε αυξήθηκε κατά 20 φορές ο αριθμός των ατόμων που διέβησαν τα σύνορά μας.
Το σεμινάριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της κ. Ρουμανά. Η ομιλήτρια επικεντρώθηκε στο ρόλο που καλείται να επιτελέσει η Ύπατη Αρμοστεία, η οποία εκκίνησε την πορεία της με την εποπτεία τήρησης της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 σχετικά με το καθεστώς τον προσφύγων. Προέβη, έπειτα, σε μια σαφή οριοθέτηση της έννοιας του πρόσφυγα και του οικονομικού μετανάστη, ενώ ολοκλήρωσε το λόγο της με την παρουσίαση μιας πρόσφατης πρωτοβουλίας στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, Global Compact on Refugees.
Η θεματική ενότητα ολοκληρώθηκε με μια συζήτηση, κατά την οποία οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ζητήσουν διευκρινίσεις και να αναπτύξουν τους προβληματισμούς τους. Το σεμινάριο φιλοξενήθηκε στο χώρο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) στην οδό Πολυγνώτου 2 και Διοσκούρων στην Πλάκα.
