Σύγχρονες Μορφές Μετανάστευσης-Ιστορικό Πλαίσιο και Αίτια

29 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018 Πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η παρουσίαση της 1^ης Θ.Ε. «Η προσφυγική κρίση του 2015 και η ευρωπαϊκή διαχείρισή της», στο πλαίσιο του Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου «Η Ευρωπαϊκή Διαχείριση του Μεταναστευτικού στην Ανατολική Μεσόγειο: Η Ε.Ε., η Τουρκία και η Ελλάδα». Συντονιστής ήταν ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης και εισηγητές  ο κ. Άγγελος Τραμουντάνης, Ερευνητής ΕΚΚΕ, ο κ. Αλέξανδρος Ζαβός, τ. Πρόεδρος Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο κ. Πέτρος Μάστακας, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, Τομέας Προστασίας, και ο κ. Ιωάννης Στριμπής, Επικ. Καθηγ. Πανεπιστημίου Αιγαίου, Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet. Το σεμινάριο φιλοξενήθηκε  στο χώρο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) στην οδό Πολυγνώτου 2 και Διοσκούρων στην Πλάκα.

Ο κ. Τραμουντάνης έκανε μια επισκόπηση στο ιστορικό πλαίσιο και τις μορφές μετανάστευσης από τον 18^ο αιώνα και μετά καταλήγοντας στις σύγχρονες μορφές μετανάστευσης. Μερικά από τα θέματα που έθιξε ήταν το σύστημα “coolie”-μισθωτή εργασία, η έννοια του προλεταριάτου, η απο-αποικιοποίηση η οποία οδήγησε στην επιστροφή στις μητροπόλεις, η δημιουργία της Ε.Ο.Κ που έφερε στο προσκήνιο την ελεύθερη μετακίνηση εργατικών χεριών για οικονομικούς κυρίως λόγους και ολοκλήρωσε με το παράδειγμα της Ελλάδας που μετατράπηκε από το ’90 και μετά  από χώρα αποστολής μεταναστών σε χώρα υποδοχής. Αναφέρθηκε επίσης στις “ΜΙΚΡΟ”  και “ΜΑΚΡΟ” θεωρίες αναλύοντας τις επί μέρους μορφές κινήτρων μετανάστευσης και επεσήμανε ότι οι δύο θεωρίες δεν λαμβάνουν η μία υπ’ όψιν την άλλη και δεν συναντώνται ποτέ (κινούνται παράλληλα).

Στη συνέχεια, ο κ. Ζαβός επικαλούμενος τα λεγόμενα του G. Kennedy ότι η μεταναστευτική κρίση δημιουργεί ταυτόχρονα κινδύνους αλλά και ευκαιρίες. παρέθεσε κάποια ποσοστά και αριθμητικά δεδομένα δείχνοντας πόσο σημαντικές θα είναι οι μεταναστευτικές μετακινήσεις τα επόμενα χρόνια παγκοσμίως. Τέλος, αναφέρθηκε σε δύο πολύ σημαντικές κατηγορίες σύγχρονης μετανάστευσης: το brain-drain (κυκλική μετανάστευση επιστημονικού και τεχνολογικού ανθρωπίνου δυναμικού) και τους οικολογικούς μετανάστες (climate migrants and refugees) κατηγορία μεταναστών που δημιουργήθηκε λόγω των κλιματικών αλλαγών

Έπειτα , η σκυτάλη δόθηκε στον κ. Μάστακα, ο οποίος ανέτρεψε τα δεδομένα λέγοντας ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ανθρωπιστική κρίση του 2015 αλλά μόνο για πολιτική, σημειώνοντας ότι προκειμένου να θεμελιώνεται ανθρωπιστική κρίση πρέπει να πληρείται ένας εκ των διεθνώς κατοχυρωμένων δεικτών. Έπειτα, αναφερόμενος στη κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 και την Ευρωπαϊκή Οδηγία (33/2013) για τις απαιτήσεις για την υποδοχή αιτούντων διεθνή προστασία έθεσε το καίριο ερώτημα που κυριάρχησε στο τέλος της 1^ης θεματικής ενότητας “How much is enough?”-Πόσες αιτήσεις εξέτασης ασύλου μπορεί να δεχθεί μια χώρα, Πόσους υπαλλήλους στις Αρμόδιες Αρχές μπορεί να απασχολεί μία χώρα, Πόσους μετανάστες εν τέλει μπορεί να δεχθεί η Ευρώπη;

Τέλος, ο κ. Στριμπής, ομιλητής και συντονιστής του Εκπαιδευτικού Προγράμματος, επεσήμανε τη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους να καθορίζει τους κανόνες υποδοχής μεταναστών λαμβάνοντας υπ’ όψιν την κρατική του κυριαρχία (sovereignty). Προχώρησε στην αναφορά διεθνών κειμένων του ΟΗΕ επικεντρωμένος στην κατηγορία των εργαζόμενων μεταναστών καθώς και στην αναφορά του Πρωτοκόλλου πρόληψης, καταστολής και τιμωρίας της Εμπορίας Ανθρώπων(Trafficking) και του Πρωτοκόλλου Κατά της λαθραίας διακίνησης δια της ξηράς, θάλασσας και αέρα (Smuggling). Έκανε λόγο ακόμα για την εξωεδεάφια εξέταση αιτήσεων ασύλου δίνοντας το παράδειγμα της Αυστραλίας. Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με τη σημασία που πρέπει να δοθεί στην ισόνομη κατανομή βαρών και την αλληλεγγύη μεταξύ κ-μ (α.80ΣΛΕΕ).