Εθνικά συστήματα ασύλου χωρών εκτός ΕΕ και χωρών κρατών-μελών της ΕΕ

2η θεματική ενότητα του σεμιναρίου “Ευρωπαϊκό δίκαιο του ασύλου και των προσφύγων”

Η δεύτερη θεματική ενότητα του εκπαιδευτικού σεμιναρίου με τίτλο «Ευρωπαϊκό δίκαιο ασύλου και προσφύγων: σύγχρονες ευρωπαϊκές εξελίξεις και συγκριτική διάσταση» που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Ίδρυμα Καλλιόπης Κούφα, και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Δημοσίου Δικαίου (EPLO), έλαβε χώρα τη Δευτέρα 5 Φεβρουαρίου 2018 στα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθηνα. Το αντικείμενο της εκδήλωσης αφορούσε τα Εθνικά συστήματα ασύλου χωρών εκτός ΕΕ και χωρών κρατών-μελών της ΕΕ.

Παρουσιάσεις των εθνικών τους συστημάτων ασύλου τόσο σε επίπεδο νομοθεσίας όσο και σε επίπεδο εφαρμογής του νόμου, έκαναν για τον Καναδά, η Α.Ε. Πρέσβης του Καναδά στην Ελλάδα, κ. Κ. Morrill, για την Ισπανία, η Α.Ε. Πρέσβης της Ισπανίας στην Ελλάδα, κ. E. Viguera, για την Τουρκία, η Σύμβουλος Πρεσβείας της Τουρκίας στην Ελλάδα, κα. A. Guven, για την Γερμανία, ο κ. Μ. Adams, εκπρόσωπος του Γραφείου Διασύνδεσης της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων της Γερμανίας στην Ελλάδα, και για την Σουηδία, η κα. Δ. Τσουκαλά, αρμόδια για θέματα μετανάστευσης της Πρεσβείας της Σουηδίας στην Ελλάδα.

Τον συντονισμό της εκδήλωση είχε ο κ. Ν. Φαραντούρης, Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς και κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet (Jean Monnet Chair on EU Law & Policies) στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική Ανταγωνισμού, Ενέργειας και Μεταφορών.

Περίληψη –Πρεσβεία της Ισπανίας
Τα μέσα εξωτερικής πολιτικής για τη μετανάστευση με το Μαρόκο, προσαρμοσμένα στις χώρες της Δυτικής Αφρικής από το 2006 και επέκεινα, ήταν απαραίτητα για την Ισπανία για να διαχειριστεί αποτελεσματικά τη μαζική ροή των παράνομων μεταναστών (Κρίση των “Cayucos”). Τα μέσα αυτά εμπόδισαν τη Δυτική Μεσόγειο Θάλασσα από το να αποτελέσει σημαντική πόρτα εισόδου για την παράνομη μετανάστευση κατά τη διάρκεια της τελευταίας κρίσης μετανάστευσης της ΕΕ και επηρέασε ορισμένα από τα μέτρα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο για την αντιμετώπιση της.
Υπάρχει μια ισορροπημένη πολιτική μετανάστευσης που εφαρμόζεται στην Ισπανία με μια δίκαιη ενσωμάτωση των μεταναστών βάσει στατιστικών στοιχείων. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει πολιτική ξενοφοβία (μοναδική περίπτωση στην Ευρώπη), παρά το γεγονός ότι είναι μια χώρα στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στην ΕΕ και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά του πληθυσμού σε αλλοδαπούς. Αν και οι αιτούντες αυξήθηκαν σημαντικά το 2017, το άσυλο εξακολουθεί να είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο στην Ισπανία, όπου απορρίπτεται σχετικά υψηλό ποσοστό αιτήσεων.
Η Ισπανία ευνοεί τη σημερινή διαδικασία μεταρρύθμισης του ΚΕΣΑ με στόχο την εξεύρεση της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ της ευθύνης των κρατών μελών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για τους αιτούντες άσυλο, και της αλληλεγγύης της ΕΕ (ποσοστώσεις, χρηματοδότηση, συμφωνημένοι μηχανισμοί από τα κράτη μέλη της ΕΕ κ.λπ.) ως τον καλύτερο τρόπο για να εξασφαλίσουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα της ΕΕ.

Περίληψη –Πρεσβεία της Σουηδίας
Η Σουηδία έχει αναλάβει μεγάλο μέρος της ευθύνης στη συνεχιζόμενη παγκόσμια κρίση των προσφύγων. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης εισροής αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη το 2015, η Σουηδία έλαβε συνολικά 163.000 αιτούντες άσυλο. Επιπλέον, το 40% (35.000) των ασυνόδευτων παιδιών αιτούντων άσυλο στην ΕΕ, το 2015, ήρθε στη Σουηδία. Το γεγονός αυτό δοκίμασε την σουηδική κοινωνία και οδήγησε τη σουηδική κυβέρνηση σε μια σειρά προσωρινών μέτρων που προσάρμοσαν τους κανόνες ασύλου της Σουηδίας στα ελάχιστα επίπεδα που προβλέπει το κοινοτικό δίκαιο.
Παρά τις αλλαγές αυτές, η Σουηδία εξακολουθεί να είναι ο έβδομος προορισμός των αιτούντων άσυλο σε απόλυτες τιμές και από το 2009 και μετά αποδέχεται τα περισσότερα αιτούντα άσυλο άτομα ανά κάτοικο στην ΕΕ. Η σουηδική μεταναστευτική πολιτική κατευθύνεται προς μια βιώσιμη πολιτική ασύλου και μετανάστευσης με ενισχυμένη και εποικοδομητική συνεργασία τόσο στην ΕΕ όσο και παγκοσμίως. Υπάρχει αδήριτη ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ισχυρό σύστημα ασύλου σύμφωνα με τη συλλογική ευθύνη και αλληλεγγύη.