Η Προσφυγική Κρίση του 2015
3η θεματική ενότητα
Στις 13 Νοεμβρίου 2017, έλαβε χώρα η 3η θεματική ενότητα σεμιναρίου με τίτλο «Η Προσφυγική Κρίση του 2015» στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα
«Σχεδόν 900.000 άνθρωποι πέρασαν από την Ελλάδα το 2015, οι περισσότεροι εξ αυτών δια μέσου ενός, δύο ελληνικών νησιών, κυρίως της Λέσβου»
Αυτά ανέφερε μεταξύ άλλων ο υπεύθυνος του γραφείου διασύνδεσης της FRONTEX στην Ελλάδα, κ. Γρηγόρης Αποστόλου, χθες 13 Νοεμβρίου 2017, κατά την 3η θεματική ενότητα με τίτλο «Η Προσφυγική Κρίση του 2015» στο πλαίσιο του Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου «Η Ευρωπαϊκή Διαχείριση του Μεταναστευτικού στην Ανατολική Μεσόγειο», που έλαβε χώρα στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα.
Ο κ. Αποστόλου υποστήριξε επίσης ότι τα τελευταία χρόνια, λόγω της αλλαγής των εσωτερικών διαδικασιών, της ευελιξίας στην μεταφορά του προσωπικού εκεί όπου υπάρχουν ανάγκες και του νέου κανονισμού για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνόρων και Ακτοφυλακής, ένα από τα πάγια αιτήματα της ελληνικής κυβέρνησης για πολλά χρόνια, έχει προκύψει τεράστια βελτίωση στον τρόπο λειτουργίας της FRONTEX, καθώς και αύξηση του προσωπικού της (430 άτομα μόνιμο προσωπικό και περίπου 800 συνοριοφύλακες που διατίθενται από τα κράτη-μέλη). Ο επικεφαλής της FRONTEX στην Ελλάδα ανέδειξε την ανάγκη συνεργασίας με την Τουρκία, καθώς όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Η Τουρκία αντιδρά καλύτερα όταν εμπλέκονται ευρωπαϊκές δυνάμεις στην ελληνο-τουρκική συνοριογραμμή».
Έντονο ενδιαφέρον είχε και η παρουσίαση του υπεύθυνου προγραμμάτων των «Γιατρών χωρίς σύνορα», κ. Απόστολου Βεΐζη, ο οποίος κατηγόρησε την Ευρώπη για κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων, λόγω των κακών συνθηκών υποδοχής, της κράτησης που υιοθετείται σε πολλά κράτη-μέλη, το άνοιγμα και κλείσιμο των συνόρων, τις πολιτικές εθελούσιας επιστροφής και τις επαναπροωθήσεις.
Στην ομιλία του, ο κ. Βεΐζης επεσήμανε ότι οι «Γιατροί χωρίς σύνορα» συνεισέφεραν στον εμβολιασμό των εισερχομένων πληθυσμών σε ποσοστό 83%. Αυτή τη στιγμή, όπως ο ίδιος τόνισε, ο εμβολιασμός για χιλιάδες αιτούντες άσυλο βρίσκεται στον αέρα, λόγω των προβλημάτων στην έκδοση ΑΜΚΑ, παρά την επιστολή των 25 οργανώσεων και τις εγκυκλίους που ακολούθησαν αμέσως μετά από όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Βεΐζης σχολίασε «ο τρόπος διαχείρισης των μεικτών μεταναστευτικών ροών στην Ελλάδα, ήταν, είναι και θα παραμείνει μίζερος. Για να μπορέσει να γίνει απορρόφηση χρημάτων θα πρέπει να υπάρχει και η αντίστοιχη πολιτική βούληση να θέλεις να διαχειριστείς την κατάσταση».
Από την πλευρά της η εκπρόσωπος της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες κα. Εύη Σαββοπούλου παραδέχθηκε ότι οι διεθνείς οργανισμοί άργησαν να ανταποκριθούν στην προσφυγική κρίση του 2015. Μιλώντας για τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα αναφέρθηκε στους 32.000 μετανάστες που βρίσκονται στην ελληνική ενδοχώρα για τους οποίους προσφέρονται προς το παρόν 18.000 θέσης στέγασης σε διαμερίσματα και στους 12.000 στα νησιά. Η Ύπατη Αρμοστεία εκφράζει σήμερα το αίτημά της για διεύρυνση της διάρκειας διαδικασίας μετεγκατάστασης, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κα. Σαββοπούλου.
«Η ελληνική εξωτερική πολιτική υποφέρει πολλές φορές από το σύνδρομο πολιτικής διπολικής διαταραχής» ανέφερε ο κ. Χαράλαμπος Τσαρδανίδης, Αναπλ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, συγκρίνοντας τα στάδια της προσφυγικής κρίσης με την συμπεριφορά της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η πρώτη περίοδος της προσφυγικής κρίσης (Ιανουάριος –Σεπτέμβριος 2015) χαρακτηρίζεται ως πολιτική των ανοιχτών θυρών και της αφήγησης της ισχύος του πολιτικού βολονταρισμού. Η διαχείριση του προσφυγικού χρησιμοποιείται και ως διαπραγματευτικό χαρτί προς την ΕΕ για τα ζητήματα της οικονομικής κρίσης και παράλληλα σχετίζεται με τα ενεργειακά ζητήματα και την εξωτερική πολιτική της χώρας σε σχέση με την Ρωσία (externalization). Παράλληλα, το προσφυγικό ζήτημα χρησιμοποιείται και για τα εσωτερικά ζητήματα της χώρας (internalization).
Η δεύτερη περίοδος (Σεπτέμβριος 2015- Μάιος 2016) είναι η περίοδος αφήγησης της προσαρμογής στις πραγματικές συνθήκες, όπου σημειώνονται διπλωματικά αδιέξοδα και εφαρμόζονται οι πολιτικές που επιβάλλονται έξωθεν στην χώρα, με την στήριξη των ΗΠΑ και την Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, ως δικλείδα ασφαλείας για την Ελλάδα. Παράλληλα γίνονται προσπάθειες διαμόρφωσης μιας Μεσογειακής πολιτικής μέσω διμερών επαφών και συμφωνιών (Κύπρος, Ισραήλ). Τέλος από τον Μάιο του 2016 έως σήμερα, περίοδο της αφήγησης της ισχύος του αδύναμου, όπως τονίζει ο καθηγ. Τσαρδανίδης, η Ελλάδα τονίζει την γεωπολιτική της στρατηγική θέση και το ρόλο σταθερότητας που διαδραματίζει στην περιοχή (πχ Διάσκεψη Μεσογειακών Κρατών), επιδιώκοντας να ικανοποιήσει έτσι τα αιτήματα της για τα ζητήματα του προσφυγικού.
